pękać

pękać {{/stl_13}}{{stl_8}}cz. ndk VIIIa, pękaćam, pękaća, pękaćają {{/stl_8}}– pęknąć {{/stl_13}}{{stl_8}}dk IVb, pękaćnę, pękaćnie, pękaćnij, pękaćkłem, pękł, pękaćkła, pękaćkli {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'przestawać być jednolitą całością wskutek tworzenia się szczelin, rys itp.; rozpadać się na kawałki, części': {{/stl_7}}{{stl_10}}Stare mury pękają. Pęknięta kość przedramienia. Pękła guma, szyba. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'gwałtownie dzielić się na części (zwykle na dwie), nie wytrzymując wzrastającego naprężenia, napięcia; trzaskać, łamać się': {{/stl_7}}{{stl_10}}Zbytnio obciążona belka stropowa pękła. Deska, lina, struna pękła. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'gwałtownie rozrywać się z hukiem na kawałki, rozpryskując się (zwykle o bombach, granatach itp.) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Fajerwerki pękają w górze, wyrzucając pióropusze kolorowych iskier. Pękł granat, zabijając lub raniąc wszystkich wokoło. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}4. {{/stl_12}}{{stl_8}}pot. {{/stl_8}}{{stl_7}}'załamywać się, nie wytrzymując wewnętrznego napięcia lub zewnętrznego nacisku': {{/stl_7}}{{stl_10}}Wiele razy próbował rzucić palenie, ale pękał już po paru dniach. Pęknąć w czasie śledztwa.{{/stl_10}}{{stl_18}}ZOB. {{/stl_18}}{{stl_10}}bębenki {{/stl_10}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}pękają; choćbym [pękaćś, pękaćście itd.] miał [miała, mieli itd.] pęknąć; głowa {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}pęka [puchnie]; serce {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}pęka ({{/stl_7}}{{stl_8}}{z czegoś}{{/stl_8}}{{stl_7}}); uszy bolą [i in.] {{/stl_7}}{{stl_8}}{od czegoś} {{/stl_8}}